Statyny poprawiają profil lipidowy, czyli obniżają poziom cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, podwyższają HDL oraz umiarkowanie obniżają stężenie trójglicerydów.
Podwyższony poziom cholesterolu we krwi sprzyja chorobom układu krążenia, a nie zawsze udaje się go obniżyć tylko dzięki niskotłuszczowej diecie i większej aktywności fizycznej. Czasem jedynym wyjściem jest przyjmowanie statyn.
Statyny to leki obniżające poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol to związek tłuszczowy, który nie rozpuszcza się we krwi. Jest niezbędny do budowy błon komórkowych, dobrego trawienia, wytwarzania i przyswajania witaminy D. Aby mógł się przemieszczać po organizmie, musi połączyć się ze specjalnymi białkami transportującymi. Powstają cząsteczki tłuszczowo-białkowe, które różnią się proporcją składników, tworząc w ten sposób dwie frakcje cholesterolowe. Cząsteczki składające się z dużej ilości cholesterolu o małej gęstości w cienkiej białkowej otoczce to cholesterol LDL; te zaś, w których jest więcej białka, a mniej cholesterolu o dużej gęstości, tworzą frakcję HDL.
Cząstki LDL nazywane są często złym cholesterolem, bo łatwo przenikają do krwi i odkładają się na ścianach tętnic w postaci złogów. Tworzą tam blaszkę miażdżycową, która zwęża i usztywnia tętnice. Początkowo skutki tego procesu nie są odczuwalne, ale z czasem tętnice coraz bardziej zarastają blaszką i krew nie może swobodnie przepływać. Rozwijają się schorzenia układu krążenia i dramatycznie zwiększa się ryzyko zawału mięśnia sercowego oraz udaru mózgu.
Dobry lipidogram, Stężenia cholesterolu i jego frakcji w surowicy krwi, które zostały uznane przez kardiologów za prawidłowe, wynoszą:
» Cholesterol całkowity: 150–190/200 mg/dl
» Cholesterol LDL: 66–130 mg/dl (pożądany poziom: poniżej 115 mg/dl)
» Cholesterol HDL (mężczyźni): 35–70 mg/dl (pożądane stężenie: powyżej 40 mg/dl)
» Cholesterol HDL (kobiety): 40–80 mg/dl (pożądana wartość: powyżej 45 mg/dl)
» Trójglicerydy: 35–150 mg/dl
Poziom cholesterolu we krwi zależy od wielu czynników, m.in. wieku, diety, aktywności fizycznej, niektórych schorzeń. W krajach europejskich przyjęto, że pożądana wartość cholesterolu całkowitego u dorosłego człowieka powinna utrzymywać się na poziomie 190 mg/dl, ale za poprawne uważa się też stężenie ok. 200 mg/dl. Jeżeli więc kolejne badania wykażą przekroczenie tej normy, choćby tylko o 25 mg/dl, trzeba dążyć do obniżenia cholesterolu.
Osoby, które nie mają innych obciążeń, np. nadciśnienia tętniczego, mogą ograniczyć się do diety, zwiększenia aktywności fizycznej i korzystać z preparatów obniżających poziom cholesterolu dostępnych bez recepty.
Gdy to nie pomaga i hipercholesterolemia się utrzymuje, lekarz może zalecić statyny w mikrodawce – skutecznie obniżają one poziom cholesterolu we krwi. Bez zwłoki podaje się je także osobom, które przeszły zawał serca lub udar albo u których z powodu wysokiego stężenia cholesterolu doszło do uszkodzenia nerek.
