Według Światowej Organizacji Zdrowia – WHO, Światowy Raport Zdrowotny – the World Health Raport, 2002, jedna trzecia wszystkich schorzeń w rozwijającym się świecie jest spowodowana przez tytoń, alkohol, wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu i otyłość.
Więcej niż trzy czwarte chorób wieńcowych – głównych przyczyn przedwczesnych zgonów jest rezultatem używania tytoniu, podwyższonego ciśnienia krwi, wysokiego poziomu cholesterolu lub ich kombinacji.
Wysoki poziom cholesterolu jest przyczyną czterech milionów przedwczesnych zgonów w ciągu roku, tytoń prawie trzech milionów a wysokie ciśnienie krwi siedmiu milionów. Ponieważ występuje silna zależność pomiędzy dietą, a wyznacznikami chorób sercowo-naczyniowych (ciśnienie krwi, LDL, cholesterol). Dużej liczbie przedwczesnych zgonów można zapobiec przez poprawę odżywiania i rozwój nowej żywności funkcjonalnej, która może zmniejszyć ciśnienie krwi i LDL cholesterol.
CSN są zasadniczą przyczyną zwężenia tętnic (miażdżyca tętnic), która może prowadzić do zmniejszenia dostarczanego tlenu do organów, takich jak: serce, mięśnie szkieletowe, mózg, jelito, nerki. CSN należą do grupy degeneracyjnych chorób w całym układzie sercowo-naczyniowym i obejmują chorobę wieńcową (Coronary Heart Disease – CHD), miażdżycę tętnic obwodowych i wylewy. Dominującymi, klinicznymi symptomami CHD jest naruszenie mięśnia sercowego (zawał serca), dusznica bolesna i nagły zgon sercowy.
Głównymi czynnikami powodującymi ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych są najczęściej:
- Zaburzenia metabolizmu lipoprotein, w szczególności utlenianie w surowicy LDL-cholesterolu i wysokiego stężenia LDL-cholesterolu lub całkowitego cholesterolu. Innymi rozważanymi wskaźnikami są triacyloglicerole (TAG), VLDL-cholesterol, HLD-cholesterol i długie łańcuchy n-3 wielo nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Obniżenie całkowitego cholesterolu w surowicy z np. 5 mmol/l do 4,4 mmol/l przyczynia się w 27% do obniżenia ryzyka niedokrwiennej choroby serca.
- Wzrost ryzyka powstawania zakrzepicy naczyń tętniczych (tętniczy zakrzep). Czynniki ryzyka obejmują wzrost ilości skupienia płytek krwi oraz wzrost aktywności czynników krzepnięcia.
- Nadciśnienie. Wysokie ciśnienie krwi może powodować wzrost ryzyka wylewu, niedokrwiennych chorób serca, nadciśnienia lub innych chorób serca. Każde 10 mm Hg do obniżenia ciśnienia rozkurczowego, zmniejsza o 37% ryzyko wylewu, a o 25% ryzyko choroby wieńcowej.
- Integralność tętnicza. Uszkodzenie komórek śródbłonka naczyń tętniczych, jak i większość ogólnych uszkodzeń strukturalnych w podatnych obszarach tętnicy, podwyższa ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz CSN.
- Hyperhomocysteinemia. Wysoki poziom homocysteiny jest często związany ze wzrostem ryzyka CSN jak i cukrzycy drugiego stopnia.
Naukowcy wewnątrz projektu PASSCLAIM dokonali przeglądu procesów etiologicznych ryzyka CSN, które mogą być modyfikowane przez dietę, a mianowicie metabolizmu lipidów i lipoprotein, funkcji hemostatycznych, uszkodzeń tlenowych, metabolizmu homocysteiny i ciśnienia krwi. Podstawowym wnioskiem z tej recenzji było stwierdzenie, że typ A wymagań mógłby poprzez żywność zmniejszać LDL cholesterol i ciśnienie krwi. Obecna wiedza dotycząca HDL cholesterolu, trójglicerydów i homocysteiny jest niewielka i potrzebnych jest więcej badań na ten temat.
Dostępne nowoczesne narzędzia diagnostyczne do kontrolowania ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
