Dieta obniżająca stężenie lipidów (dieta obniżająca poziom cholesterolu).
- Utrzymuj swoją masę ciała taka aby twój wskaźnik masy ciała mieścił się pomiędzy 20 a 25 (BMI – body mass index – wskaźnik masy ciała), ogranicz ilość kalorii w stosowanej diecie; zacznij regularnie uprawiać umiarkowany wysiłek fizyczny (min. 3 razy w tygodniu przez minimum 30 minut.
- Ogranicz podaż tłuszczu w taki sposób aby stanowił on poniżej 30% energii w twojej diecie.
- Redukcja tłuszczu: zmniejsz podaż tłuszczu nasyconego (głównie zwierzęcego, poniżej 10% całkowitej zawartości energii); tłuszcz nasycony zastępuj przede wszystkim tłuszczami jednonienasyconymi lub wielonienasyconymi (tłuszcz roślinny, oliwa, tłuszcz rybi).
- Dzienne spożycie cholesterolu w twojej diecie powinno być niższe niż 300 mg.
- Wprowadź do swojej diety więcej produktów zawierających węglowodany złożone oraz rozpuszczalny błonnik (owoce, zboża, warzywa).
Tłuszcze nasycone zawarte w popularnych produktach żywnościowych
| Produkt | % zawartości tłuszczów nasyconych |
|---|---|
| Produkty mleczne | 60-65 |
| Margaryny spożywcze (tzw. miękkie) | 20-35 |
| Ryba | 20-25 |
| Oleje: | |
| – kokosowy | 75 |
| – kukurydziany, oliwa | 20-25 |
| – słonecznikowy | 15 |
| Produkty mięsne: | |
| – baranina | 45-50 |
| – wołowina | 45 |
| – wieprzowina | 40-45 |
| – drób | 35 |
Produkty spożywcze zawierające tłuszcze nienasycone
- bogate w tłuszcze wielonienasycone: tłuste ryby, olej słonecznikowy, niektóre orzechy np. włoskie;
- bogate w tłuszcze jednonienasycone: oliwa z oliwek, olej rzepakowy.
Podwyższone stężenie cholesterolu LDL jest jednym z najistotniejszych czynników rozwoju miażdżycy naczyń wieńcowych a co za tym idzie choroby niedokrwiennej serca. Wszyscy pacjenci, u których stwierdzono zaburzenia lipidowe powinni zacząć się leczyć zarówno farmakologicznie jak i poprzez stosowanie odpowiedniej diety. Odpowiednia dieta pozwala ograniczyć rozwój miażdżycy naczyń wieńcowych, zmniejsza ryzyko zawału serca i pozwala uzyskać poprawę stanu klinicznego (obniżenie stężenia LDL w blaszce miażdżycowej powoduje stabilizację blaszki miażdżycowej).
Wpływ diety na metabolizm lipidów
Spożywanie nadmiernie kalorycznych posiłków prowadzi do otyłości a także wzrostu stężenia triglicerydów we krwi. Duża zawartość tłuszczów w diecie i mała aktywność fizyczna prowadzą do wzmożonej syntezy VLDL (very low density lipoprotein – cholesterolu o bardzo niskiej gęstości). VLDL jest bezpośrednim prekursorem LDL. Pacjenci z nadwagą wykazują oporność na insulinę i tendencję do rozwoju miażdżycy.
Najważniejszymi elementami leczenia dietetycznego hipercholesterolemii jest ograniczenie zawartości tłuszczów w spożywanych pokarmach (najlepiej żeby stanowiły one mniej niż 30% ogólnej wartości energetycznej pokarmów) i zastąpienie tłuszczów zwierzęcych tłuszczami roślinnymi. Tłuszcze zwierzęce zawierają zawierają wiązania nasycone co jest bardzo niekorzystne dla gospodarki lipidowej.
Tłuszcze nasycone zawarte w mięsie ssaków powodują wzrost stężenia cholesterolu we krwi. Patomechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany – najprawdopodobniej obniżają one liczbę receptorów dla LDL w wątrobie.
Niezależnie od rodzaju zaburzeń gospodarki lipidowej wskazane jest spożywanie ryb morskich (element diety śródziemnomorskiej). Mięso ryb morskich bogate jest w kwasy omega 3, które korzystnie wpływają na poziom lipidów we krwi.
Wszyscy pacjenci z nadwagą powinni dążyć do jej redukcji. Regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny powoduje wzrost frakcji HDL (cholesterol o wysokiej gęstości).
Sterole i stanole roślinne
Sterole i stanole roślinne zawarte w pokarmach roślinnych hamują wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Działanie takie wywołuje zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi i dodatnią ekspresję (zwiększenie liczby receptorów dla LDL w wątrobie.
| Modyfikacje dietetyczne | Wpływ na lipidy |
|---|---|
| Zmniejszenie podaży tłuszczów nasyconych. Zmniejszenie podaży cholesterolu, podaż pokarmów bogatoresztkowych. | Powoduje wzrost wychwytu LDL przez receptory w wątrobie, zmniejszenie wchłanianie LDL w jelitach |
| Redukcja kaloryczności spożywanych posiłków. | Zmniejszenie syntezy VLDL, co za tym idzie także LDL. |
| Stanole | Hamują wchłanianie cholesterolu w jelitach. |
