Roślinne sterole i stanole obniżają całkowity LDL-cholesterol (łagodzą hypercholesterolemie) oraz obniżają ryzyko wystąpienia chorób wieńcowych (CHD),. 1,3 g roślinnych estrów steroli lub 3,4 g estrów stanoli na dzień jest potrzebna do znacznego obniżenia poziomu cholesterolu. Natomiast 2 – 2,5 g na dzień obniża LDL-cholesterol o ok. 10%. Do najważniejszych steroli i stanoli należą:
β-sitosterol lub stanol, stigmasterol, kamepsterol lub stanol.
Roślinne sterole i stanole są obecne w małych ilościach w owocach, warzywach, orzechach, nasionach, zbożach i roślinach strączkowych. Do produkcji żywności funkcjonalnej są one pozyskiwane z kilku źródeł. W USA Agencja ds. Żywności i Leków Stanów Zjednoczonych (FDA) zatwierdziła stosowanie oświadczeń zdrowotnych, roślinnych estrów steroli lub stanoli. Dotyczyło to żywności zawierającej przynajmniej 0,65 g roślinnych estrów steroli lub 1,7 g roślinnych estrów stanoli, podczas gdy poziom tłuszczów nasyconych i dietetycznego cholesterolu był niski. Roślinne sterole i stanole hamują absorpcję cholesterolu żywieniowego oraz reabsorpcję cholesterolu endogennego (z przewodu pokarmowego). Wiele roślinnych steroli jest dostępnych na rynku, w szczególności zawarte są w takich produktach jak: margaryna, sosy sałatkowe, jogurty i sery. Nie występują one w wypiekach oraz napojach alkoholowych.
Witaminy
Przede wszystkim witaminy z grupy B, foliany (B-9), B-6, B12, jak i E, A, C mają związek z CSN. Ze względu na antyoksydacyjny charakter tych witamin zostały one opisane w paragrafie dotyczącym przeciwutleniaczy.
Foliany występujące w naturalnych formach, często zawarte są w licznych produktach żywnościowych, a syntetyczne formy używane są w fortyfikacji kwasu foliowego. Po przeprowadzeniu wielu badań, wskazano, że foliany obniżają poziom homocysteiny w osoczu. Ze względu na to, że homocysteina może być czynnikiem powodującym zmniejszenie ryzyka CSN, dlatego ważne jest, aby była dostarczana do organizmu. Zgodnie z przedstawioną teorią, podwyższony poziom homocysteiny zwiększał potencjał zakrzepicy (krzepnięcia wewnątrznaczyniowego). Udowodniono, że dobowe uzupełnienie kwasu foliowego o 0,8mg (w porównaniu z zalecanym dobowym spożyciem 0,4mg), może obniżyć poziom homocysteiny o 10%, ryzyko wystąpienia niedokrwiennych chorób serca o 16%, zakrzepicę żył głębokich o 25%, a wylewy o 24%. Powyższe wyniki zostały osiągnięte w przypadku pacjentów z umiarkowanym poziomem homocysteiny w surowicy. Betaina, która jest produktem utleniania choliny oraz wit. B6 i wit. B12 mają podobne właściwości obniżania poziomu homocysteiny. Wyjaśnienia biochemiczne wpływu folianów i innych witamin z grupy B na poziom homocysteiny w surowicy wykazują, że foliany przyczyniają się do zmiany homocysteiny w kwas aminometioninowy poprzez metylację, jak i konwersję enzymów, które zwierają witaminy B12, B6 jako kofaktory.
Zagadnieniami poruszonymi w dwóch projektach UE FolateFuncHealth i NUHEAL jest wpływ folianów na CSN i inne kwestie zdrowotne. Celami pierwszego projektu są: 1) zwiększenie naszej wiedzy na temat wielu naturalnych form folianów w żywności, a szczególnie biologicznej przyswajalności, 2) rozwinięcie strategii żywieniowych, aby zwiększyć poziom folianów w surowicy i zmniejszyć poziomo homocysteiny, 3) weryfikacja skuteczności folianów w zmniejszeniu działań, przyczyniających się do wystąpienia przewlekłych chorób. Udowodniono, że jedna z naturalnych form (6S)-5-metylotetrahydrofolanu wykazuje o 26% większą absorpcję niż kwas foliowy oraz, że ubytek zawartości folianów w różnych warzywach, sokach i mleku jest widoczny po ich obróbce. Ponadto, fermentacja żywności jest często wynikiem znacznego wzrostu ilości naturalnych folianów, a zatem produkty mleczne są dobrym uzupełnieniem żywności ze względu na zawarte w nich foliany, które wiążą białka. Interwencje naukowe związane z tym zagadnieniem nie są jeszcze zakończone.
Celem projektu NUHEAL jest zbadanie wpływu kombinacji 5-metylo-tetrahydrofolianów z n-3 wielo nienasyconych kwasów tłuszczowych (WKT), pochodzących z ryb, na CSN oraz ubytki cewy nerwowej. Uważa się, że użycie tych źródeł folianów zwiększa ich biologiczną przyswajalność. Dalszą korzyścią jest to, że ta forma folianów wydaję się być bardziej stabilna i unika się maskowania niedoborów wit. B12, które często wiąże się z fortyfikacją folianów. Uczestnicy projektu skończyli już pracę nad opracowaniem kilku nowych, ulepszonych receptur, wzbogacających napoje, np. wysoce skoncentrowane, wielo-nienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) oraz trwały 5-metylo-tetrahydrofolian. Badania innych naukowców pokazały, że 5-metylo-tetrafolian może być bardziej odpowiedni w obniżeniu poziomu homocysteiny w porównaniu z kwasem foliowym.
Przeciwutleniacze
Biologiczna hipoteza dotycząca przeciwutleniaczy wskazuje na to, że żywieniowe przeciwutleniacze mają zdolność zapobiegania uszkodzeniom tlenowym w organizmie. W ten sposób wzrastający jej poziom będzie mógł również zmniejszać ryzyko wielu chorób, w szczególności CSN, niektórych nowotworów, chorobie Alzheimera oraz uszkodzeń wzroku (zaćma). Do najbardziej znaczących przeciwutleniaczy zaliczane są tokole (łącznie z tokoferolami, np. witamina E i tokotrienole), witamina C, karoteniody (np. β-karoten, który jest prekursorem witaminy A, likopen lub luteina), flawonoidy i proste fenolowe związki chemiczne.
Biologiczne utlenianie w organizmie ludzkim jest naturalnym i sterowanym procesem, na który również wpływają czynniki zewnętrze, takie jak palenie tytoniu, promieniowanie, ćwiczenia fizyczne i dieta. Do utleniaczy należy, reaktywny tlen i niektóre odmiany azotu (ROS/ RNS), które mają istotny wpływ na wiele życiowych procesów. Ponadto mogą być wytwarzane w nadmiarze, przez co aktywują DNA, enzymy, tłuszcze oraz LDL-cholesterol. Uszkodzenia tych cząsteczek są często kojarzone ze wzrostem ryzyka chorób chronicznych, wliczając w to nowotwory, CSN i kilka zależności pogarszającego się zdrowia od procesu starzenia. Przykładem może być utlenianie LDL-cholesterolu, które między innymi przyczynia się do zagęszczenia ścianek tętniczych, a w efekcie prowadzi do zwiększonego wystąpienia ryzyka miażdżycy. Natomiast witamina C może zmniejszać ciśnienie krwi oraz poprawia elastyczność naczyń krwionośnych.
Na podstawie badań epidemiologicznych dowiedziono, że spożycie żywności bogatej w przeciwutleniacze (w szczególności owoce, warzywa, zboża, ziarna, naturalne oleje) zwiększają stężenie przeciwutleniaczy w surowicy oraz obniżają liczbę zgonów powodowanych przez niektóre choroby chroniczne. Wykazano także, że znaczne spożycie przeciwutleniaczy, przede wszystkim witaminy E, może powodować wzrost zawartości antyoksydantów, a w niektórych przypadkach obniżać gęstość ścianek tętniczych oraz korzystnie wpływać na miażdżycę. Dotychczasowe interwencje badawcze nie wykazały wspólnych korzyści w stosunku do wielu chorób przewlekłych jak i CSN. Jednakże, twierdzi się, że ilość przeciwutleniaczy zawartych w produktach dostępnych na rynku, wykazują korzyści zdrowotne.
Projekty Wspólnoty Europejskiej EUROFEDA i ANTHOCYANIN BIOACTIV są wprowadzane w życie oraz finalizowane, skupiając uwagę na związek między dietetycznymi przeciwutleniaczami a CSN. Celem projektu EUROFEDA jest zidentyfikowanie najważniejszych bioczynników uszkodzeń tlenowych; ocena biologicznej przyswajalności i metabolizmu przeciwutleniaczy; ustalenie roli przeciwutleniaczy w zminimalizowaniu uszkodzeń tlenowych i ryzyka chorób. Na temat powyższych zagadnień przedsięwzięto wiele działań:
Liczne badania dotyczące działania przeciwutleniaczy, oparte na błędnych przesłankach lub niestabilnych bio markerach z wątpliwym wpływem na choroby.
Wiele przeciwutleniaczy żywieniowych jest absorbowanych w krwiobiegu, ale biologiczne znaczenie nie zawsze jest jasne. Liczne badania zostały przeprowadzone jedynie na zwierzętach, do których często używano nieistotnych dawek. Do zadań projektu ANTHOCYANIN BIOACTIV należą: 1) zbadanie właściwości antocyjanin z czerwonych jagód, 2) zbadanie wpływu antocyjanów parametry powiązane z rozwojem CSN u ludzi. W badaniach rozważa się enzymatyczne traktowanie antocyjanów z jagód, stabilizację koloru i efektu przeciw utleniającego, doświadczenia przeprowadzone na zwierzętach, dotyczące wpływu na bio-markery i długoterminowe interwencyjne badanie u ludzi. Do dotychczasowych rezultatów można zaliczyć enzymatyczne traktowanie, które prowadzi do zwiększenia zawartości przeciwutleniaczy w ekstraktach z jagód, a także wzajemne współdziałanie innych składników żywości, może zwiększyć stabilność koloru i przeciwutleniaczy. Ponadto, antocyjany są biologicznie przyswajalne, ale nie są przekształcane (metabolizowane) i chronią przed tlenowymi uszkodzeniami.
Produkty roślinne
Kilka produktów pochodzenia roślinnego i ich ekstrakty zawierają wiele składników, które obniżają ryzyko CSN, np.: czosnek, czerwone wino, sok winogronowy, wiele jagód, kruszyna amerykańska i głóg. Często przeciwutleniacze przedstawione tutaj, mogą być aktywnymi związkami, jednak wiele innych substancji może brać udział w reakcjach anty oksydacyjnych. Stwierdzono, że sok borówkowy obniża ryzyko wystąpienia chorób serca do 40% ze względu na to, że podwyższa HDL – cholesterol (o 10%) i poziom przeciwutleniaczy we krwi (o 121%). Natomiast kruszyna amerykańska obniża ryzyko CSN przez zmniejszenie LDL cholesterolu oraz zwiększenie HDL cholesterolu, hamując powstawanie zakrzepów i stwardnienia tętnic (zmniejsza utlenianie LDL cholesterolu).
Trzy projekty Wspólnoty Europejskiej, takie jak: G&H, WCVD, SEABUCKTHORL zostały zaakceptowane i wprowadzone w życie. W projekcie WCVD była zawarta ocena składników polifenolowych czerwonego wina, jak i składników alkoholu wpływających na miażdżycę i zakrzepicę. Do zidentyfikowanych przeciwutleniaczy należą: antocyjany, flawony (kwertecyna) i resweratrol.
Przeciwutleniacze zawarte w winie poprawiały uszkodzenia funkcji naczyniowych poprzez łagodzenie procesów utleniania, występujących w uszkodzonych naczyniach i miażdżycy. Ponadto, spożywanie czerwonego wina znacząco podwyższało HDL – cholesterol i obniżało utlenianie LDL u ludzi po wchłonięciu pokarmu (odpowiednik 30g alkoholu spożywanego codziennie przez 4 tygodnie), w porównaniu z taką samą ilością alkoholu zawartą w napojach alkoholowych. Wyniki te był potwierdzone przez metaanalizy, kilku epidemiologicznych badań, wykazując 32% zmniejszenie ryzyka „przypadków naczyniowych” przez ludzi pijących czerwone wino (150-300 ml na dzień), w porównaniu z osobami niepijącymi wina.
Nawet, jeśli liczne badania wykazały znaczący wpływ czosnku na CSN poprzez obniżenie LDL cholesterolu, trójglicerydów oraz ciśnienia i krzepnięcia krwi, inne badania temu zaprzeczają. Projekt, G&H skupia uwagę na roli czosnku w rozwoju nowotworów i miażdżycy przez ulepszanie bioaktywnych składników czosnku oraz sulfotlenków cysteiny. Ponadto, badano wpływ czosnku na CSN (mechanizm stanów zapalnych miażdżycy), nowotworów, nowych receptur, biologicznej przyswajalności itp.
Jagody kruszyny morskiej zawierają różne lipidy, witaminy (E i C), karotenoidy, cukry, flawonoidy, minerały itp. Jagody są często uważane za zmniejszające ryzyko chorób, np. CSN i nowotworów. W innych publikowanych badaniach (chińskich), frakcje olejowe z jagód obniżały LDL cholesterol i zwiększały HDL cholesterol. Projekt SEABUCKTHORL skupiał uwagę na rozwoju nowych produktów na bazie jagód i zapoczątkował kliniczne badania ich efektów zdrowotnych.
β –glukany
β-glukany są to rozpuszczalne włókna znajdujące się głównie w owsie i jęczmieniu. Są to rozpuszczalne, złożone węglowodany, zbudowane z jednostek mannozy, które nie są hydrolizowane lub absorbowane w jelicie cienkim. Wpływ rozpuszczalnego błonnika na trawienie i zdrowie był od dawna znany, np.: zmniejszenie lub zatrzymywanie absorpcji w jelitach przez zwiększenie lepkości i zmniejszenie współczynnika opróżnienia żołądka. Rezultatem tego jest zmniejszenie LDL-cholesterolu, glukozy po spożywanych posiłkach oraz obniżania reakcji insuliny. Sprzyja to zmniejszeniu ryzyka CSN oraz pomaga cukrzykom poprzez kontrolę i utrzymanie glukozy i insuliny na niskim poziomie. Kilka innych badań także opisywało prebiotyczną naturę β-glukanów, stymulując dobroczynne bakterie jelitowe, w szczególności bakterie kwasu mlekowego i bifidobakterie.
Amerykańska Agencja ds. Leków i Żywności – FDA zatwierdziła w 1996 oświadczenia zdrowotne dotyczące żywności, zawierającej β-glukany. Na podstawie dostępnej literatury naukowej producenci żywności twierdzą, że żywność może przyczyniać się do utrzymania niskiego poziomu cholesterolu w surowicy.
Stwierdzono, że z pojedynczej zawartości przynajmniej 0,75g β-glukanu jest możliwe uzyskanie 3g β-glukanu na dzień. W oparciu o dowody naukowe, wiele produktów jest dostępnych na rynku, np.: jogurty i inne produkty mleczne, pieczywo, zbożowe płatki śniadaniowe.
Dwa projekty Wspólnoty Europejskiej ΒETA-GLUCAN i SOLFIBREAD zostały wprowadzone w życie. Podczas pierwszego roku, po wprowadzeniu projektu ΒETA-GLUCAN, naukowcy odnieśli sukces w produkcji preparatów β-glukanu z owsa i jęczmienia. Niektóre preparaty były testowane na zwierzętach, pokazując wydajność w obniżaniu poziomu tłuszczów we krwi, a inne próby były przeprowadzane klinicznie na ludziach i dotyczyły napojów wzbogaconych o β-glukany. Badania potwierdziły obniżający się poziom LDL i redukcję glukozy w surowicy krwi. Zespół degustacyjny przeprowadził ocenę organoleptyczną napojów, aby zoptymalizować właściwości sensoryczne, głównie: smaku, lepkości oraz odczucia doustnego (soczystości, wielkości rozdrobnienia produktu i kruchości).
Projekt SOLFIBREAD skupiał uwagę na woskowatości i bez łupinowości różnych odmian jęczmienia z wysoką zawartością β-glukanu, jak i mieleniu tych ziaren w celu optymalizowania frakcji β-glukanu oraz inne zależności zdrowotne lub składniki funkcjonalne takie jak: arabinoksylan, tokoferole, tokotrójenole, flawonoidy, enzymy i ich inhibitory. W projekcie tym zawarte są także informacje na temat fortyfikacji produktów zbożowych bez niekorzystnego wpływu na jakość chleba.
Soja/izoflawony
Produkty sojowe, a w szczególności białko sojowe są bogate w izoflawony: przede wszystkim: daidzein, garnistein, glycitein i ich glukozydy. Na podstawie licznych badań przeprowadzanych na ludziach i zwierzętach, przedstawiono korzystny wpływ białka sojowego na CSN poprzez obniżenie poziomu LDL cholesterolu, jak i na inne choroby, np.: cukrzycę, pamięć, klimakteryczne napady zaczerwienienia twarzy- wypieki, osteoporozę i nowotwór piersi.
Izoflawony lub fitoestrogeny pochodzące z soji lub innych roślin, są przekształcane przez mikroflorę w okrężnicy, przez co zwiększają działanie estrogenu. Mogą one łączyć się z receptorami estrogenu i pobudzać działanie hormonalne i antyhormonalne. Na podstawie dowodów naukowych, zarówno UK (IHCI) i US (Agencja ds. Żywości i Leków – FDA) zatwierdziły oświadczenia zdrowotne odnoszące się do białek sojowych. W Stanach Zjednoczonych dotyczyły one zmniejszenia ryzyka chorób wieńcowych, podczas gdy w Wielkiej Brytanii obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Oba te oświadczenia zostały zatwierdzone dla produktów, które mogą dostarczać, co najmniej 25g białka sojowego na dzień, jak i mają niską zawartość tłuszczów nasyconych, cholesterolu dietetycznego. Warto zwrócić uwagę, że oświadczenia wyżej omówione są powiązane z białkiem sojowym (zawierającym izoflawony), a nie z izoflawonami. Jednak dokładnie nie poznano znaczenia flawonów izolowanych, jak i mechanizmów ich działania.
Wpływ białka sojowego na LDL cholesterol był przedstawiony w ponad 50 badaniach, a w udoskonalonych analizach wywnioskowano, że dzienne spożycie 47g białka sojowego może obniżyć cholesterol w surowicy o 4-20 %. Ilość ta znacznie zmniejsza ryzyko CSN. Z tego powodu zaakceptowano oświadczenia zdrowotne dla wielu pokarmów zawierających białko sojowe i skoncentrowanych receptur izoflawonów. Projekt Wspólnoty Europejskiej ISOHEART dotyczy izoflawonów sojowych, które wpływają na ochronę serca, stany chorobowe, umieralność u starszych kobiet. Choroby naczyniowo-sercowe gwałtownie wzrastają u kobiet, po menopałzie. Jest to wynikiem utraty estrogenów, co prowadzi do podwyższenia LDL cholesterolu, trójglicerolu, jak i obniżenia HDL cholesterolu. Interwencje naukowe 4 krajów dotyczące wpływu izoflawonów zawartych w soji, na CSN, są w toku, a badania odnoś sposobu działania izoflawonów, zostały zaplanowane.
Peptydy i białka
Białka i peptydy były kojarzone z funkcjonalnością większości pokarmów oraz dostarczaniem aminokwasów do żywności. Jednak przemysł farmaceutyczny przez długi czas uznawał te składniki jako aktywne fizjologicznie i wiele z nich niestosowano w leczeniu chorób. Rosnąca liczba naukowych dowodów na temat kilku białek zawartych w żywności oraz produktów hydrolizy lub trawienia peptydów, dowiodły, że związki te są bioaktywne i mają pozytywne efekty zdrowotne, przede wszystkim białka mleka. A zatem liczne białka mlekowe, np.: immunoglobina, lakoferyna, kazeina, peroksydaza mlekowa mają fizjologiczny wpływ na trawienie. Mogą one również stymulować odpowiedź immunologiczna, chronić przed zakażeniami, wspomagać wychwycenie witamin i minerałów, obniżać ciśnienie krwi, wpływać na przesyt, otyłość itp.
Białka i peptydy mleka, które wpływają na ciśnienie krwi, powstawanie skrzepów i CSN, mogą pochodzić zarówno z frakcji kazeiny oraz frakcji serwatkowych. Na ciśnienie krwi mogą wpływać tzw. ACE – inhibitory peptydowe i peptydy opioidowe, które mogą być produkowane z białek mleka poprzez hydrolizę enzymatyczną, fermentację lub trawienie. ACE – inhibitory peptydowe z kazeiny są nazywane, która hamuje peptydy kazeinowe, jest zwana kazokininą, a serwatkowa laktokininą. Niektóre badania wykazały, że związki te mają łagodną aktywność przeciw nadciśnieniową, np. znacznie obniżają skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi. Na przykład 8 mm Hg, może zmniejszyć liczbę zgonów spowodowanych przez choroby wieńcowe serca o 16%, a przez wylewy o 23%.
Produkty nowej żywności funkcjonalnej mające właściwości przeciw nadciśnieniowe, są dostępne w sprzedaży, np.: jogurty, fermentowane mleko, napoje bezalkoholowe, produkty zbożowe.
Niektóre projekty Wspólnoty Europejskiej np.: HTMProt, FFICAPPS, EGGPRESSURE skupiały uwagę na właściwościach i roli peptydów. Podczas gdy FFICAPPS dotyczył zdolności kazeinofosfopeptydów na poprawę wychwytania dwuwartościowych jonów metali, takich jak żelaza i cynku. Projekt HTMProt odnosił się do:
Rozwoju metod produkcyjnych peptydu/hydrolizaty przygotowane z mleka białkowego, które hamują enzymy ACE Charakterystyki tych preparatów, łącznie z dostępnością biologiczną badań oraz wpływu na ciśnienie krwi i CSN
Błonnik pokarmowy
Niektóre niemożliwe do strawienia związki żywnościowe, były często uznawane za pozytywnie wpływające na CSN, w szczególności błonnik pokarmowy, substancje skrobio odporne, prebiotyki i chitozan. Przez długi okres czasu uważano, że błonnik pokarmowy ma korzystne właściwości zdrowotne, między innymi zwiększa masę kałową, zmniejszają kaloryczność posiłków (obniżają wskaźnik glukozy – indeks glikemiczny), wpływają na powolne wchłanianie i powolne opróżnianie żołądka, Następnie błonnik pokarmowy łączy się często ze związkami toksycznymi, ale także kwasem żółciowym oraz z cholesterolem w jelitach. Przez ten mechanizm możliwe było obniżenie cholesterolu w surowicy, jednak efekt ten jest bardziej widoczny dla błonnika rozpuszczalnego(np. β-glukanu, który był omówiony wcześniej) niż dla nierozpuszczalnego błonnika pokarmowego, np. celulozy czy chemicelulozy. Błonnik pokarmowy jest także fermentowany w okrężnicy. W procesie tym wytwarzane są krótko łańcuchowe kwasy tłuszczowe (Short Chain Fat Acids – SCFA), które są wchłaniane i pozytywnie wpływają na wiele funkcji. Reasumując, możemy stwierdzić, że błonnik pokarmowy może zmniejszyć ryzyko chorób CSN przez obniżenie cholesterolu oraz cukrzycy drugiego stopnia, ze względu na redukcję indeksu glikemicznego poprzez obniżenie szybkości absorpcji np. glukozy, skutkiem, czego jest niższe wydzielanie insuliny. Podobne właściwości wykazują niektóre prebiotyki, np. fruktooligosacharydy, skrobia odporna, ziarna fenugreek i chitozanów otrzymywanych ze skorupiaków. Jednak większość badań wskazuje na konieczność zrozumienia wpływu tych związków na CSN, cukrzycę, nowotwory i konieczne są interwencje badawcze przeprowadzane na ludziach.
Wiele nowych składników żywności i towarów konsumpcyjnych jest dostępnych na rozwijających się rynkach oraz segmentach rynku żywnościowego, które są przeznaczone dla osób chorych na cukrzycę. Także widoczny jest postęp w rozwoju oświadczeń żywnościowych, dotyczących obniżania ryzyka cukrzycy.
Wnioski
Podczas ostatnich dziesięcioleci nasza wiedza na temat wpływu sposobu odżywiania na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, zdecydowanie się poprawiła. Również 4 i 5 Program Ramowy, znacznie przyczyniły się do poszerzenia naszej wiedzy i koncepcji związanych z żywnością funkcjonalną. Zatem, żywność funkcjonalna została zaprojektowana, aby obniżać ryzyko CSN lub wpływać korzystnie na wiele czynników powodujących choroby sercowo-naczyniowe, działanie to ma znaczne podłoże naukowe (np. ciśnienie krwi czy cholesterol). Jednak nadal potrzebujemy więcej informacji o rozpatrywanych bio-markerach (np. homocysteinie, triacyloglicerolach, funkcjach naczyniowych i płytkowych), jak i o mechanizmach i interwencjach naukowych, które są ważne i konieczne.
Projekt nowej Dyrektywy Europejskiej zamierza zharmonizować sytuację prawną oświadczeń zdrowotnych oraz jak naukowo potwierdzić zdrowotny lub profilaktyczny wpływ żywności funkcjonalnej. Z pewnością interwencje te przyczynią się do rozwoju składników żywności funkcjonalnej, jak i wiele nowych produktów zostanie rozpowszechnionych podczas następnych kilku lat. Przede wszystkim pojawi się współpraca pomiędzy producentami żywności, a europejskimi specjalistami od zdrowia.
