Zesół X znany jest pod nazwą zespołu metabolicznego albo zespołu oporności na insulinę. Syndrom X to zaburzenia metaboliczne, których oznaką jest bardzo często otyłość. Choroba ta charakteryzuje się wysokim ciśnieniem krwi, pewnym rodzajem cukrzycy, otyłością oraz nieprawidłową zawartością tłuszczów we krwi.
Zespół X został zaliczony do chorób, których ryzyko wystąpienia rośnie u osób otyłych o obniżonej aktywności fizycznej.
Zespół X rozpoznaje się wtedy, gdy u danej osoby wystąpią co najmniej 3 z poniższych objawów:
- otyłość brzuszna,
- wysokie stężenie trójglicerydów,
- niskie stężenie cholesterolu HDL (o dużej gęstości lipoprtein) w surowicy krwi,
- wysokie ciśnienie tętnicze krwi i wysokie stężenie cukru we krwi.
Osoby chore na zespół X mają znacznie podwyższone ryzyko zapadalności na cukrzycę typu 2 i choroby serca. Narażeni są oni również na przedwczesną śmierć w wyniku chorób serca lub innych przyczyn.
Oporność na insulinę – istota zespołu X
W normalnych warunkach insulina, hormon wytwarzany przez trzustkę, ułatwia transport cukru z krwi do poszczególnych komórek ciała, gdzie zostaje on zużyty i wykorzystany jako energia. Jednakże, w sytuacji kiedy normalne wydzielanie insuliny nie wystarcza do transportu glukozy do komórek, może pojawić się oporność na insulinę. Inaczej mówiąc komórki stają się oporne na działanie insuliny i glukoza nie może się do nich dostać. Wtedy trzustka musi wyprodukować większą ilość insuliny, aby można było utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi.
Czym spowodowana jest oporność na insulinę?
Odpowiedź nadal nie jest do końca jasna. W połowie przypadków prawdopodobnie odpowiedzialne są czynniki genetyczne. Jednakże na oporność na insulinę wpływa również masa ciała (szczególnie otyłość brzuszna) oraz poziom aktywności fizycznej.
